Marta Olazabal doktoreak (Klima Aldaketa Ikergai zentroko —BC3— Ikerbasque ikertzaile elkartua) eta Europa guztiko beste 30 zientzialarik berriki egindako ikerketa baten arabera, Europako 327 hirik osatutako lagin adierazgarri batetik 167 hirik bakarrik zituzten 2020aren amaieran klima-aldaketara egokitzeko hiri-plan osoak: gehienak Erresuma Batuko hiriak dira, eta haien atzetik Poloniako, Frantziako eta Alemaniako hiriak daude.

Ikerketaren barruan, zeina Twenteko Unibertsitateak (Herbehereak) zuzendu baitzuen, hiriak klima-aldaketara egokitzeko planen kalitatea ebaluatzeko indizeak sortu ziren, ongi ezarritako sei printzipio hauen arabera: 1.) tokiko inpaktu eta arrisku potentzialak; 2.) egokitze-helburuak; 3.) egokitze-neurriak; 4.) egokitze-neurrien inplementazioari buruzko xehetasunak; 5.) egokitze-neurrien segimendua eta ebaluazioa; eta 6.) planaren sorrerako partaidetza soziala.

Koherentzia ere neurtu zen; hau da, inpaktuak/arriskuak, helburuak, neurriak, segimendua eta parte-hartzea zenbateraino zetozen bat elkarren artean. Esate baterako, hiri batek detektatzen badu zaurgarria dela bero-bolada gero eta ugariagoen aurrean (eta hori bereziki arriskutsua da adinekoentzat), plan on batek beroarekin erlazionatutako neurriak ere diseinatu eta inplementatu behar ditu pertsona nagusietan zentratuta, eta mekanismo egokiak ezarri behar ditu ebaluatzeko ea neurri horiek ezarri ondoren murriztu den beroak adineko pertsonentzat duen arriskua .

Ikerketek erakutsi dutenez, planen kalitateak oro har eta haien koherentzia-mailak orokorrak hobera egin dute 2005etik 2020ra bitartean. Era berean, aukera gehiago zegoen plan berrienetan klima-aldaketak talde zaurgarrienetan dituen eragin potentzialak aipatzeko. Hala ere, planek denborarekin okerrera egin zuten pertsona zaurgarrientzako neurri berezien espezifikazioari dagokionez: oso plan gutxitan hartzen dira kontuan haurrak, diru-sarrera gutxiko pertsonak eta adinekoak politikak garatzeko garaian eta monitorizatze- eta ebaluazio-prozesuetan. Inpaktuei/arriskuei eta helburuei dagokienez, hiriek askoz inpaktu/arrisku gehiago zerrendatu zituzten helburuak baino, eta horrek erakusten du inpaktuak eta helburuak ez datozela bat beti.

Oro har, hiriek hobekuntza nabarmenagoa izan zuten helburu eta neurri zehatzak ezartzeko eta planak inplementatzeko modua ezartzeko prozesuetan. Etorkizuneko monitorizazio-prozesuak zehazteari dagokionez, aldiz, planen hobekuntza oso txikia izan zen.

Hona hemen Marta Olazabal ikerketaren egilekide eta BC3ko ikertzaile nagusiaren hitzak: “Europako 27+1 herrialdetako hiri-egokitzeko plangintzako dokumentuen segimendua egin dugu (2005etik 2020ra bitartean argitaratutako eta/edo onartutako planak) . Datuek erakutsi zutenez, helburuen eta inpaktu eta arriskuen arteko bat-egiiteak hobera egin zuen planetan, baina zer hobetu ugari dago oraindik horretan. Gainera, planak ez dira hobetu kolektibo zaurgarrienen beharrak kontuan hartzeari eta ezarritako neurrien onurak (edo espero ez ziren ondorio negatiboak) ulertzeko aukera emango duten segimendu- eta ebaluazio-neurriak diseinatzeari dagokienez”.

“Gure aurkikuntzak bat datoz beste ikertzaile batzuek munduko beste eskualde batzuetan ikusi dutenarekin; horrek esan nahi du, besteak beste, gobernuek baliabide eta laguntza gehiago eman behar dituztela hiriei erronka horretan laguntzeko”. Olazabal doktoreak gaineratu zuenez, “hiri bakoitzerako egokitze-helburu espezifiko eta garbiak edukitzea eta plan koherenteak lantzea lagungarria da inplementazio egoki baterako, eta, hain zuzen hori da hiriek lortu ez dutena.”

Ikerketaren barruan klima-aldaketarako egokitzea puntuatzeko onlineko doako tresna bat sortu da, egokitze-planaren kalitatearen (ADAQA) ebaluazio-indizeak kalkulatzen dituena hiri bakoitzerako; horri esker, klimaren alorreko tokiko profesionalek egiazta dezakete beren planek alderdi egokiak lantzen dituzten eta beste hiri batzuetarako erreferentziatzat balio dutenXXX.

Gainera, planen hurrengo belaunaldian hobekuntzak konparatzeko eta azeleratzeko erabil daitezke indize horien osagaiak. Egileek gomendatu dutenez, gobernu eta erakundeek baliabide gehiago eman beharko lituzkete (esate baterako, ADAQA indizeak), hiriei eta bestelako gobernu-agintariei beren aurrerapenaren segimendua egiten eta ebaluatzen laguntzeko.

Artikulu osoa, Klimara egokitzeko hiri-planen kalitatea denboran zehar naturari buruzko Urban Sustainability aldizkarian argitaratu zen, eta sarbide irekia du aldizkariaren webgunean.