Mendiko artzaintzak, kalitatezko produktuekin batera, onura sozioekologikoak dakarzkio gizarteari


Hori da Ekonomia eta Lehiakortasun Ministerioak finantzatutako eta UPV/EHUk lideratutako ikerketa-proiektu baten ondorioetako bat. BC3ko Agustín del Prado, Elena Galán eta Guillermo Pardo ikertzaileek parte hartu dute, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko (UAB) ikertzaileekin batera.

SOSTEPASTO proiektuak (Mendiko artzaintza: elikagai tradizionalen kalitatea eta trazabilitatea, biodibertsitatea, sistema aldaketa globalera egokitzea eta landa-garapena) erakusten du mendiko artzaintza-sistemek onura sozioekologiko ugari ekar diezazkioketela gizarteari. Gainera, ikerketak diziplina anitzeko metodologia bat proposatzen du, kudeaketa-eredu desberdinen onurak eta kalteak identifikatzeko eta aztertzeko.

Ekologiaren ikuspegitik, mendiko artzaintza-sistemek larreen biodibertsitatea eta kalitatea mantentzen lagun dezakete, eta lurzoruaren CO2 fluxua murrizten. Gehiegizko larratzea eta gutxiegi larratzea saihestuz, murriztu egiten da CO2 isuriak izateko arriskua. Normalean ez gara konturatzen habitat horien egoera ekologiko ona kontserbatzea artaldeekiko elkarreraginaren mende dagoela.

Bestalde, ikuspuntu sozio-ekonomikotik, azterketak erakusten du artzaintza-mota horretako sistemek lanpostuak eta diru-sarrerak sor ditzaketela aukera ekonomiko urriak dituzten landa-eremuetan, eta, horrela, dirulaguntzen mendekotasuna murriztu dadin. Animalien elikadura lurraldeari lotuta dagoenean, ustiategien autonomia handitzen da, eta ez dira hain kalteberak bazka eta aleen prezioen gorabeherekiko. Herri-belardiak ezinbestekoak dira abeltzaintza estentsiboa garatzeko.

Era berean, bildutako datuek erakusten dute Idiazabal gazta ekoizten duten artzainek ekoiztutako esnea industriari saltzen diotenek baino errentagarritasun eta enplegu handiagoa lortzen dutela. Beraz, gazta egiten duten artzainen dirulaguntzen mendekotasuna beste abeltzainena baino askoz txikiagoa da.

Bideragarritasun ekonomikoari dagokionez, ikerketak adierazten du mendiko larre komunalek modu erabakigarrian laguntzen dutela sistema horien biziraupenean. Mendiko larreak funtzio anitzeko sistemak dira, eta, askotan, interes desberdinen arteko gatazkak sortzen dira. Ikerketa-proiektu honen helburu nagusietako bat eredu iraunkorragoak eraikitzeko diziplina anitzeko lankidetzaren ekarpena aztertzea izan da. Hainbat diziplinatako ikerketen emaitzak batera azter daitezke, eta mendiko artzaintzaren puntu kritikoak balioetsi eta azter daitezke. Ez da ahaztu behar aktore asko daudela jokoan, lurraldearekin egin beharko litzatekeenari buruzko askotariko ideiak dituztenak. Beraz, gaur egungo erronkei aurre egiteko, informazio osoa eta gardena ez ezik, aktoreak entzunda sentitzea ere beharrezkoa da.

Utzi erantzuna

Zure e-posta helbidea ez da argitaratuko. Beharrezko eremuak * markatuta daude





María de Maeztu Excellence Unit 2023-2027 Ref. CEX2021-001201-M, funded by MCIN/AEI /10.13039/501100011033

©2008 BC3 Basque Centre for Climate Change.